Co tak naprawdę sprawia, że inwestorzy odnoszą sukcesy?
Mnóstwo książek, setki dzienników i stosy papieru zapełniono w czasie zastanawiania się nad tym pytaniem. Istnieje wiele różnych poglądów, teorii i pomysłów: silne zdolności analityczne, wysokiej jakości badania, zdyscyplinowane zarządzanie ryzykiem, nieustraszone podejmowanie ryzyka, rozważne planowanie, wysoka samodyscyplina, kontrola emocji i wiele innych możliwości. Wszystkie te czynniki mogą być ważnymi przesłankami, które przyczyniają się do sukcesu, ale same w sobie nie wystarczą, aby stworzyć znaczącą przewagę, która jest potrzebna, aby odnieść sukces jako inwestor.
Jest coś jeszcze, to “coś wyjątkowego”.
Handel (spekulacja) to dosłownie podróż w nieznane. Aby handlować, trzeba zaakceptować to, że będziesz stykać się na co dzień z wydarzeniami o wysokim poziomie niejednoznaczności, niepewności i złożoności. Będą sytuacje, w których możesz zrobić niewiele więcej niż tylko polegać na domysłach. Są tacy, którzy mówią: “Nie możesz zarabiać bez jakiejś formy informacji poufnych”. – Nie jest to mój pogląd, ale pogląd niektórych naukowców i innych, którzy próbowali spekulować i się zawiedli.
To stwierdzenie zakłada, że rynki finansowe są w całości przypadkowe, a zatem każdy sukces zależy wyłącznie od szczęścia. Innymi słowy, nie można pokonać rynku poprzez umiejętności lub zdolności. Jednak sukces w spekulacji jest moim zdaniem ograniczony do wyrobienia w sobie samym poszczególnych umiejętności i zdolności, a proces ten opiera się na zdobywaniu wiedzy lateralnej, niejawnej, zdobytej dzięki upływowi czasu i doświadczeniu. Dzięki temu procesowi nabywa się umiejętności potrzebnych do poruszania się w nieznanym środowisku w zasadzie prawie codziennie. Spekulant nie tylko dzięki nim przetrwa, ale będzie się rozrastał i rozwijał skrzydła a poprzez to będzie bardziej skuteczny w swoich zagraniach na rynku.
Poker w szachy
W pokerze, szanse wygranej konsekwentnie w czasie są bardzo niskie, ale kilka osób jest w stanie to osiągnąć. Daniel Negreanu jest odnoszącym największe sukcesy graczem w nowoczesnym pokerze, zdobył sześć bransoletek World Series of Poker i dwa tytuły mistrzowskie World Poker Tour. Sukces w pokerze nie jest losowy, gdyby tak było, wtedy Negreanu byłby tylko wyjątkowym szczęściarzem.
Istnieje wiele podobieństw między spekulacją a pokerem, może więcej niż różnic. W pokerze, w momencie rozdania kart, nie ma umiejętności a przypadkowość tasowania kart zapewnia ten stan rzeczy. Zmienia to jednak moment, w którym pojawia się pierwsza ludzka interakcja w grze, w której następuje pierwszy zakład, spasowanie lub poddanie. Odtąd zaangażowana staje się psychika danego gracza. Ludzkie zachowanie całkowicie zmienia naturę gry, nie stykamy się już z przypadkowością, ale ze złożonością.
Zwycięzcami w pokerze, podobnie jak w spekulacji, są ci ludzie, którzy uczą się jak najskuteczniej nawigować i opanować złożoność, a także wiele jej pod-czynników, jak niepewność, ryzyko, zmienność czy niejednoznaczność.
Natura złożoności ma wiele podobieństw do przypadkowości, jednak w złożoności istnieje przyczyna i skutek, nawet jeśli jej określenie jest niezwykle trudne do zobrazowania. Przez wiele naukowcy próbowali udowodnić (lub obalić), że umiejętność jest głównym czynnikiem sukcesu w spekulacji. Jednym z najlepszych przykładów tej tezy są naukowcy z nurtu finansów behavioralnych, Brad Barber i Terrence Odean.
Barber i Odean otrzymali dostęp do 5-letnich danych handlowych z tajwańskiej giełdy. Odtąd byli w stanie przeanalizować działalność dziesiątków tysięcy spekulantów, a następnie doszli do wielu wniosków. Okazało się, że istnieją silne dowody uporczywej zdolności wśród stosunkowo niewielkiej grupy spekulantów. Innymi słowy, ich umiejętności była czynnikiem wyróżniającym ich spośród pozostałych, niezyskownych traderów. Ci spekulanci osiągnęli dobre wyniki w przeszłości i byli w stanie konsekwentnie osiągać zyski na tyle duże, aby pokryć koszty transakcji i uporczywie osiągać najwyższe zyski. Jak donosi raport, w tej bardzo małej grupie dayteraderów, mniejszej niż 1% wszystkich spekulantów “to właśnie oni nadal zarabiają niebotyczne kwoty”.
Barber i Odean mogli następnie powtórzyć te badania na znacznie większej puli danych, tym razem obejmującej 15-letnie dane transakcyjne, w tym ponad 400 000 daytraderów. Wyniki były podobne.
Wśród innych odkryć, Barber i Odean stwierdzili, że w typowym sześciomiesięcznym okresie trochę mniej niż 20% daytraderów zarabiało. Jest to zgodne z często cytowanymi wartościami procentowymi, zwykle w przedziale 15-20%, w przypadku spekulantów, którzy rzekomo dokonują transakcji pieniężnych. Jednak okazało się, że większość zysków z wygranych dziennych obrotów handlowych nie była wystarczająca, by pokryć koszty transakcyjne. Wyjątkiem była wspomniana wyżej mała grupa, w której było wystarczająco dużo dowodów na to, że ich wyniki były statystycznie znaczące i oparte na umiejętnościach a nie na szczęściu.
Pod wieloma względami jest to analogiczne do pokera, w którym wiele różnych osób może wygrywać turnieje, ale tylko najlepsi i najbardziej utalentowani regularnie wygrywają duży procent turniejów i mogą sami zarobić na wygodne życie z Pokera.
Co zatem odznacza tych, którzy “odnoszą sukces” od tych, którzy chcą odnieść sukces?
Chociaż istnieje wiele różnych rodzajów spekulacji i niuansów w podejściu niej, zauważyłem, że jest jedna spójna cecha: najlepiej określić ją terminem Sensemaking.
Sensemaking to zdolność lub próba zrozumienia sytuacji dwuznacznej. Mówiąc dokładniej, sensem jest proces tworzenia świadomości sytuacyjnej i zrozumienia w sytuacjach o dużej złożoności lub niepewności w celu podejmowania decyzji.
Sensemaking wykracza poza analizy, zasady i dyscypliny. Można opisać go jako umiejętność radzenia sobie z ekstremalną niepewnością i opanowanie “niewiedzy”, a następnie na jej monetyzację.
Psycholog Gary Klein obszernie badał sensemaking, choć woli termin “podejmowanie decyzji o charakterze naturalnym”. W swojej pracy badał, jak ludzie podejmują decyzje w sytuacjach bardzo dwuznacznych i niepewnych. Klein spędził czas ze strażakami i pilotami myśliwców, aby lepiej zrozumieć, jak podejmują szybkie i dokładne decyzje w oparciu o ograniczone informacje w sytuacjach, które mogą oznaczać różnicę między życiem a śmiercią. Podobnie jest w czasie spekulacji, gdzie sukces opiera się głównie na specyficznej wiedzy odnoszącej się do procesu spekulacji i oraz doświadczeniach własnych. Jest to sprzeczne z procesem rozwiązywania problemów i radzenia sobie z wyzwaniami w innych specjalistycznych dziedzinach, które wymagają zasad i procedur uczenia się.
Wielu indywidualnych traderów ma swoje własne wzorce zachowania, które są dla nich unikalne. Są one tworzone i kształtowane przez ich doświadczenia w uczeniu się, mechanizmy radzenia sobie i leżące u podstaw przekonania i postawy. To, co działa dla jednego, może nie działać dla drugiego i na odwrót. Spekulacja jest wyjątkowym doświadczeniem dla każdej osoby.
Rynki finansowe same w sobie są złożone, niepewne i niejednoznaczne. Jak w sentencji wyrażonej przez Gordona Gekko w filmie Wall Street: “Chodzisz ślepo bez laski, kolego” – próby nawigacji po rynkach finansowych jest niebezpieczne. Dobra analiza, silna metoda lub system, właściwe podejście do ryzyką i zarządzanie pieniędzmi, działające w sposób zgodny z Twoją osobowością, zorganizowanie, dyscyplina i kontrola, to wszystkie istotne aspekty dobrego procesu spekulacyjnego. Jednak same nie są wystarczające do osiągnięcia doskonałości. Wielcy spekulanci i inwestorzy mają to “coś innego”, to “coś wyjątkowego”, tę umiejętność opanowania niepewności i niejednoznaczności. Aby powrócić do Gordona Gekko, to jest “ich laska”.
Wygrywanie na rynkach polega w ostatecznym rozrachunku na zręczności i umiejętnościach (ang: skill and abillity), jest to jedyna skuteczna przewaga, jaką każdy spekulant może posiadać. Jeśli chcesz poprawić swoją sytuację, zacznij konsekwentnie pracować nad rozwojem możliwości związanych z umiejętnościami opanowania niepewności i niejednoznaczności. To tylko na początek, ale dobrze wiemy, że proces ten nie ma końca a skuteczny spekulant rozwija swój potencjał przez całe życie.
0 komentarzy